لیزر در پزشکی (بخش دوم)

لیزر در پزشکی (بخش دوم)

لیزر در پزشکی (بخش دوم) |

طول موج پرتو لیزر:
طول موج فوتون های پرتو لیزر بستگی به ماده فعالی دارد که که برای ساخت آن لیزر مورد استفاده قرار گرفته است. به طور مثال لیزر هلیوم و نئون پرتو های قرمز رنگ با طول موج 630 نانو متر دارد در صورتی که لیزر بخار مس به رنگ سبز دیده می شود.

توان لیزر:
توان لیزر ارتباط مستقیمی با گرمای ایجاد شده توسط پرتو های آن دارد. به عنوان مثال لیزری با توان 2 میلی وات هیچگونه گرمایی ایجاد نمی کند در صوتی که لیزری با توان 1 وات در ترموتراپی مورد استفاده قرار می گیرد.
(ترموتراپی: روشی درمانی برای سلول های سرطان به صورت منعقد کردن پروتئین های سلولی.)

نحوه تابش لیزر:
به طور کلی لیزر ها به دو صورت کار می کنند:
1-تابش پیوسته (مانند هلیوم-نئون، آرگون و …)
2-تابش پالسی (مانند یاقوت و …)

در لیزر های پالسی پرتوی لیزر به صورت مداوم از دستگاه خارج نمی شود بلکه پس از رسیدن مقدار فوتون های همفاز در محیط فعال، در مدت زمان کوتاهی پرتو لیزر خارج شده و سپس قطع می شود تا دوباره مقدار فوتون های مورد نظر به میزان مناسبی برسد.
اما همان طور که شرح داده شد لیزر های پیوسته این طور نیستند و توان بالا تری نسبت به لیزر های پالسی دارند.
البته قابل ذکر است که تمامی لیزر های موجود در بازار طول موجی در محدوده 250 تا 10600 نانومتر بوده و دارای پرتو غیر یونیزان می باشند.

لیزر YAG: این لیزر برای جراحی بافت نرم وجراحی های فک و صورت کاربرد دارد که جهت برداشتن دیسک بین فک و قاعده جمجمه مورد استفاده قرار می گیرد.

نحوه کار دستگاه لیزر:
هدف کلی از ساخت این دستگاه تولید پرتو های همفاز و انتقال آن به موضع مورد نظر می باشد.
ما برای ایجاد فوتون های همفاز در زمان کوتاه نیاز به بستری از اتم های برانگیخته داریم تا با ایجاد گسیل خودبخودی در یکی از اتم ها، فوتون ها به دیگر اتم ها برخورد کرده و گسیل القایی را در آن ها ایجاد کنند.

بنابراین ما برای ایجاد دستگاه لیزر به سه جزء نیاز داریم:
1-محیط فعال: ماده ای که اتم های آن برای ایجاد فوتون های همفاز به کار می روند.
2-منبع انرژی: منبع انرژی که اتم های محیط فعال را در حالت برانگیخته قرار دهد.
3-دو آینه: که فوتون های خارج شده از محیط فعال با برخورد به این دو آینه به محیط برگشته و باعث ایجاد گسل القایی در دیگر اتم ها شوند.

شرح: منبع انرژی با ایجاد گسیل القایی در اتم های محیط فعال قسمتی از آن ها را برانگیخته کرده سپس فوتون های تولید شده به دیگر اتم ها برخورد کرده و پدیده ی گسیل القایی را در آن ها ایجاد می کند. بخشی از فوتون های تولید شده به آینه ها برخورد کرده سپس دوباره وارد محیط فعال می شود.
اولین لیزر در سال 1960 توسط دکتر maiman ساخته شد که ماده فعال آن از نوع یاقوت بود.

لیزر یاقوت